جوانی

تشویق کودک به سخنرانى

اگر به دنبال پرورش مهارت‌ها و توانایی‌های فرزندان خود هستید، یکی از بهترین راه‌ها تشویق آن‌ها به صحبت کردن در جمع‌های دوستانه و خانوادگی است. این فعالیت ساده، تأثیرات گسترده‌ای بر رشد شخصیتی، اجتماعی، و حتی ذهنی کودکان دارد و می‌تواند پایه‌ای محکم برای موفقیت آن‌ها در آینده فراهم کند. در این مطلب، نگاهی به مهم‌ترین مزایای این تعاملات اجتماعی خواهیم داشت.

1. تقویت مهارت‌های زبانی و کلامی:

گفت‌وگو در جمع، فرصتی عالی برای گسترش دایره لغات کودکان فراهم می‌کند. آن‌ها با شنیدن واژه‌ها و عبارات جدید نه‌تنها زبان خود را بهبود می‌بخشند، بلکه ساختار جمله‌ها و قواعد گرامری را ناخودآگاه بهتر یاد می‌گیرند. همچنین، حرف زدن مداوم اعتماد به نفس را افزایش داده و روان‌تر شدن گفتار را ممکن می‌سازد؛ مهارتی حیاتی که در آینده به آن‌ها کمک می‌کند جلوی لکنت یا کم‌رویی خود را بگیرند.

2. پرورش مهارت‌های اجتماعی و عاطفی:

هر چه کودکان بیشتر در مکالمات مشارکت کنند، اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنند. بیان نظرات در جمع نه‌تنها بر خجالت غلبه می‌کند بلکه فرصت یادگیری آداب معاشرت را نیز فراهم می‌آورد. آن‌ها نحوه رعایت نوبت، گوش دادن فعال، و احترام به دیدگاه‌های دیگران را فرا می‌گیرند. علاوه بر این، چنین تعاملاتی حس همدلی را در آن‌ها تقویت کرده و بهبود روابط عاطفی‌شان با اطرافیان را تسریع می‌کند.

3. توسعه توانایی‌های شناختی و ذهنی:

مکالمات خانوادگی و دوستانه فضای مناسبی برای تقویت تفکر انتقادی کودکان ایجاد می‌کند؛ زمانی که آن‌ها ایده‌ای ارائه می‌دهند یا پاسخی برای سؤال مطرح می‌کنند، مغزشان به پردازش اطلاعات و سازماندهی آن‌ها مشغول می‌شود. از طرفی، گفت‌وگوهای گروهی معمولاً شامل حل مسئله یا بیان تجربیات است، که این مهارت‌ها را نیز بهبود می‌بخشد. حافظه و خلاقیت کودکان نیز از طریق داستان‌گویی، بازی‌های کلامی و شنیدن مطالب گوناگون تقویت می‌شود.

4. آمادگی برای محیط‌های آموزشی:

کودکانی که در خانه و جمع‌های اجتماعی آزادانه صحبت می‌کنند معمولاً در مدرسه نیز فعال‌تر هستند. این تجربه باعث ایجاد مهارتی در آن‌ها می‌شود که بتوانند در کلاس درس نظر بدهند، بحث‌های گروهی را مدیریت کنند یا ارائه‌های خود را بدون ترس انجام دهند.

5. تقویت پیوند اجتماعی و هویت‌یابی:

یکی از بهترین پیامدهای مشارکت در گفت‌وگوهای خانوادگی، ایجاد حس ارزشمندی و تعلق است. وقتی کودکان بخشی فعال از مکالمات هستند و نظراتشان شنیده می‌شود، احساس مهم بودن و تعلق به گروه پیدا می‌کنند. این حس به شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی آن‌ها کمک شایانی خواهد کرد.

والدین چگونه می‌توانند نقش‌آفرینی کنند؟  

برای بهره‌مندی از این مزایا، والدین باید محیطی امن و حمایتی ایجاد کنند که کودکان بتوانند آزادانه حرف‌هایشان را بیان کنند، بدون اینکه ترس از قضاوت داشته باشند. تشویق به گوش دادن فعال و احترام متقابل، تضمین‌کننده رشد مثبت فرزندان است.

الگویی در آموزه‌های دینی

این اهمیت تربیتی حتی در آموزه‌های دینی ما نیز مورد توجه قرار گرفته است. یک نمونه بارز آن را می‌توان در رفتار امام علی (ع) با فرزندش امام حسن (ع) مشاهده کرد. امام على(علیه السلام) فنِّ خطابه و سخنورى را به فرزندان خود مى‏آموخت. روزى امام حسن(علیه السلام) را واداشت تا به منبر رفته، براى مردم خطبه بخواند. وقتى امام مجتبى(علیه السلام) سخنرانى ایراد کرد، امام على(علیه السلام) او را ستود. در یکى از شب‏هاى عید، امام على(علیه السلام) خطاب به فرزندش امام مجتبى(علیه السلام) فرمود: برخیز و براى مادران و برادران و خواهران خود سخنرانى کن،امّا امام مجتبى(علیه السلام) در حضور پدر خجالت مى‏کشید. امام على(علیه السلام) براى اینکه فرزندش آسوده خاطر برخیزد و خطابه ایراد کند از اطاق خارج شد و روبروى درب ورودى منزل ایستاده، سخنان فرزند را زیر نظر داشت، امام مجتبى(علیه السلام) برخاست و با حمد و ستایش خدا، سخن آغاز کرد، و به جدّش رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) درود فرستاد و آنگاه با سخنرانى جالبى نظر همگان را به خود جلب کرد، در پایان سخنرانى او، امام وارد اطاق شد، امام حسن(علیه السلام) را در آغوش کشید و از خطابه زیباى او تشکّر کرد. [1]

این داستان نشان‌دهنده اهمیت تشویق، ایجاد اعتماد به نفس و صبر در فرآیند تربیت فرزندان است.

پی نوشت :
[1] . الگوهاى رفتارى، جلد 13 امام على (علیه السلام) و مباحث تربیتى، محمد دشتى.